«1917», ΚΡΙΤΙΚΗ

Ολα όσα γνωρίζουμε για τη φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου προέρχονται από τα γράμματα των στρατιωτών και τις ιστορίες των ανθρώπων που έζησαν για να τις διηγηθούν. Ανάμεσα σ’ εκείνους ήταν και ο υποδεκανέας τότε Άλφρεντ Μέντες, παππούς του οσκαρικού σκηνοθέτη Σαμ («American Beauty», «Skyfall») ο οποίος υπηρέτησε ως αγγελιαφόρος. Οι ιστορίες που αφηγούνταν χαράχτηκαν στο μυαλό του νεαρού Μέντες, ο οποίος χρησιμοποίησε συστατικά τους για να συνυπογράψει με την Κρίστι Γουίλσον-Κερνς το σενάριο του αφιερωμένου στον πρόγονό του «1917», που απέσπασε Χρυσή Σφαίρα καλύτερου δράματος και σκηνοθεσίας.

Πρωταγωνιστές δύο νεαροί Βρετανοί στρατιώτες (Τζορτ ΜακΚέι, Ντιν-Τσαρλς Τσάπμαν), στους οποίους ανατίθεται μια φαινομενικά αδύνατη αποστολή: να διαπεράσουν τις γραμμές του εχθρού ώστε να παραδώσουν στους συμπατριώτες τους ένα γράμμα, το οποίο θα σώσει τη ζωή εκατοντάδων στρατιωτών, μεταξύ των οποίων και του αδερφού ενός εκ των δυο τους. Εκείνοι θα ξεκινήσουν αμέσως αποφασισμένοι να πετύχουν το ακατόρθωτο.

Από το πρώτο κιόλας πλάνο γίνεται φανερή η επιβλητική η δεξιοτεχνία με την οποία ο Μέντες και ο σπουδαίος διευθυντής φωτογραφίας Ρότζερ Ντίκινς έχουν κινηματογραφήσει το «1917». Χρησιμοποιούν την ψευδαίσθηση του συνεχούς μονοπλάνου (καθώς στην ουσία πρόκειται για την ένωση δύο μεγάλης διάρκειας πλάνων) για να πυροδοτήσουν την ένταση, με το σασπένς να πιάνει γρήγορα χιτσκοκικούς παλμούς. Από πλευράς του ο Ντίκινς αποδεικνύει γιατί είναι ένας από τους τελευταίους σινε-εικαστικούς.

Η αρτιότητα με την οποία χειρίζεται το φως κόβει την ανάσα, ειδικά σε κάδρα που τη μία στιγμή μοιάζει να απεικονίζουν τον Παράδεισο και την άλλη σκηνές της Αποκάλυψης. Η δύναμη των εικόνων του «1917», ενός έπους με όλη τη σημασία της λέξης, παρασύρουν με περισσή ευκολία το μάτι, όχι όμως και το πνεύμα.

Η επιλογή του μονοπλάνου έχει ως παράλληλη συνέπεια η σκηνοθεσία ανά στιγμές να θυμίζει ένα βιντεοπαιχνίδι με αποσπασματική πλοκή και έναν απρόσωπο αντίπαλο. Επιπλέον, ο Μέντες ρίχνει το βάρος σχεδόν αποκλειστικά στη δράση, επιδεικνύοντας υπερβάλλοντα ζήλο στις δοκιμασίες που βάζει στον χαρισματικό ΜακΚέι, ο οποίος τη γλιτώνει χάρη σε διαδοχικές βολικές συμπτώσεις. Αυτές έρχονται να συμπληρώσουν τις σεναριακές κοινοτοπίες του αφηγηματικού μοτίβου που επιλέγει ο Μέντες, δηλαδή ενός αναπάντεχου ήρωα που θυσιάζεται για το κοινό καλό, την ώρα που η ματαιότητα του πολέμου και όσα οδήγησαν σε αυτήν την τραγική συνθήκη δεν θίγονται παρά μόνο επιφανειακά. Έτσι, το «1917» λειτουργεί άρτια ως μια καθησυχαστική, εξωραϊσμένη διαβεβαίωση πως όλα θα πάνε καλά, ακόμα και αν η επίδρασή της δεν διαρκεί πολύ.

Αγγλία, ΗΠΑ. 2019. Διάρκεια: 119΄. Διανομή: ODEON.

Πηγή: athinorama.gr