Το όνομά της έχει συνδεθεί βαθιά με την ενημέρωση. Παρά το νεαρό της ηλικίας της, η Βελίκα Καραβάλτσιου έχει ήδη κατακτήσει τη δική της θέση στον χώρο της δημοσιογραφίας, με ένα πλούσιο βιογραφικό και εμπειρίες που άλλοι χρειάζονται δεκαετίες για να αποκτήσουν. Από εμπόλεμες ζώνες και κρίσιμα γεγονότα της επικαιρότητας μέχρι το τηλεοπτικό στούντιο, παραμένει πάντα στην πρώτη γραμμή της ενημέρωσης, με συνέπεια, ψυχραιμία και αφοσίωση.
Τελευταία την απολαμβάνουμε καθημερινά στην πρωινή ενημέρωση του MEGA, δίπλα στον Ιορδάνη Χασαπόπουλο, κερδίζοντας σταθερά την εμπιστοσύνη του κοινού. Σε αυτή τη συνέντευξη, μιλά για τη σύγχρονη δημοσιογραφία, τα νέα μέσα και την κυριαρχία του infotainment. Ανατρέχει στα πρώτα της βήματα, μοιράζεται σκέψεις για τις προκλήσεις, τα αρνητικά σχόλια και τον ρόλο του φόβου στη δουλειά της, ενώ αποκαλύπτει και τα όνειρά της για το μέλλον.
Τι σημαίνει για εσάς η λέξη “είδηση”;
Είναι πληροφορία. Όπως μας έλεγαν και στη σχολή, η είδηση απαντά στο ερώτημα “τι έγινε;”, “πού” και “πότε”. Πρέπει, λοιπόν, αρχικά, να δώσουμε το πλαίσιο και έπειτα να βάλουμε μέσα σε αυτό και τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.
Ποιο ήταν το πρώτο ρεπορτάζ που σας έκανε να νιώσετε τη δουλειά, ως “αποστολή”;
Η πρώτη μου, επίσημη, δουλειά ήταν στους “Πρωταγωνιστές”, όπου κάναμε ένα ρεπορτάζ για τις Νιγηριανές εκδιδόμενες γυναίκες. Όταν μας περιέγραφαν τη συνθήκη, πως έρχονταν εδώ, με τη συγκατάθεση των γονιών τους, για ένα καλύτερο αύριο αλλά τελικά έπεφταν θύματα πορνείας, ήταν σοκαριστικό. Ήταν ένα ρεπορτάζ που με συγκλόνισε, γιατί συνειδητοποίησα πως πίσω από αυτό που βλέπουμε, ξετυλίγεται πάντα μια τεράστια ιστορία.
Σας βλέπουμε σταθερά και σας έχουμε ταυτίσει με την ενημέρωση. Τι σας κερδίζει σε αυτή;
Νομίζω πως δεν είναι ακριβώς επιλογή αυτό. Ανέκαθεν, ήμουν ο άνθρωπος που με ενδιέφερε η είδηση. Από μικρή θαύμαζα εκείνους που είχαν τη δυνατότητα να βρίσκονται στα γεγονότα, τη στιγμή που γίνονται. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει πως υποτιμώ την ψυχαγωγία, αντιθέτως, θεωρώ, εξίσου, μεγάλη ευθύνη το να κάνεις κάποιον να χαλαρώσει και να γελάσει. Ωστόσο, θεωρώ, πως σαν προσωπικότητα δεν έχω το χάρισμα να κάνω κάτι τέτοιο. Η ενημέρωση είναι πιο κοντά σε μένα και στην προσωπικότητά μου.
Σας είδαμε σε εξωτερικά ρεπορτάζ και τώρα και στο στούντιο. Ποιο προτιμάτε από τα δύο;
Δύσκολη ερώτηση, γιατί και τα δύο έχουν θετικά και αρνητικά. Το στούντιο που το γνώρισα πιο πρόσφατα σε καθημερινή βάση, έχει το ωραίο κομμάτι της φροντίδας και της προστασίας κάτω από τα φώτα, από την άλλη, όμως, έχει πολύωρη διάρκεια συνεχούς αυτοσχεδιασμού, που φέρει ρίσκα. Το εξωτερικό ρεπορτάζ, έχει τη δράση, αλλά η δυσκολία του άγνωστου, ειδικά σε ξένες χώρες, είναι μεγάλη. Αυξάνεται ο ανταγωνισμός και η πρόκληση είναι μεγάλη.
Παρατηρούμε σήμερα μια έντονη ανάμειξη ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Ποια είναι η άποψη σας σχετικά με αυτό;
Πράγματι συμβαίνει κι ενώ θεωρητικά ο κόσμος δεν αγαπά την ενημέρωση και προτιμά την ψυχαγωγία, βλέπουμε το infotainment να είναι όλο και πιο έντονο. Προσωπικά, θα προτιμούσα να ήταν έκαστο στο είδος του, αλλά εάν κάποιοι παρουσιαστές μπορούν να υπηρετήσουν και τα δύο είδη, καλώς το κάνουν.
Νιώθετε πως η ταχύτητα της ενημέρωσης σήμερα, μπορεί να επισκιάσει την εγκυρότητα της;
Ναι, πολλές φορές. Τώρα, που έχουμε μπει στην εποχή του διαδικτύου και το διακύβευμα είναι ποιος θα δώσει γρηγορότερα την είδηση, μπορεί να συμβούν λάθη, τα οποία διορθώνονται σε δεύτερο χρόνο. Είναι, όμως, και αυτό κομμάτι της εξέλιξης της δημοσιογραφίας. Η μεγάλη πληθώρα πηγών σήμερα, θα δώσει στο τέλος στον αναγνώστη- τηλεθεατή, την είδηση, όπως τελικά είναι.
Υπάρχει, ακόμη, χώρος για ποιοτική δημοσιογραφία στα παραδοσιακά μέσα ή έχουν πάρει τη σκυτάλη τα νέα ψηφιακά μέσα;
Νομίζω πως ο χώρος υπάρχει ακόμη. Παρότι έχει έρθει η εποχή του διαδικτύου, η τηλεόραση και ο τύπος είναι ακόμη ισχυρά μέσα, έχοντας το δικό τους κοινό. Σαφώς, ο αριθμοί είναι μικρότεροι, με το διαδίκτυο στο προσκήνιο, αλλά πάντα υπάρχει χώρος για ποιοτική δημοσιογραφία. Ακόμη, και ο κόσμος που ενημερώνεται από το διαδίκτυο, αν παρατηρήσει, θα δει πως συχνά κι εκεί, πρόκειται για αναπαραγωγή τηλεοπτικών αποσπασμάτων.
Η ύπαρξη όλων αυτών των ψηφιακών μέσων ενημέρωσης, βοηθούν ή αποδυναμώνουν τη δημοσιογραφία;
Θα έλεγα πως της δίνουν μια διαφορετική πνοή. Πλέον, μπορούν, όπως βλέπουμε, να δημοσιογραφούν σχεδόν όλοι. Οι πολίτες αναλαμβάνουν συχνά να μεταδώσουν ειδήσεις, μέσω του κινητού τους, πράγμα που προσφέρει ταχύτητα, υλικό και ποικιλία πηγών στο κοινό. Θεωρώ, πως είναι μια καλή προσφορά, όλη αυτή συνθήκη, ωστόσο σίγουρα, όπως όλα, έχει και αρνητικές πτυχές, που απαιτούν την προσοχή μας.
Τι ορισμό δίνεται στην αντικειμενικότητα;
Αντικειμενικότητα για εμένα είναι η διασταύρωση των δύο διαφορετικών πλευρών. Έχω δει και στην πράξη, πως μπορεί να ακούσεις τη μία εκδοχή και να πειστείς, ωστόσο πολύ συχνά, μπορεί κάτι τέτοιο να καταλήξει σε λάθος. Η εμπειρία μου με έχει διδάξει, λοιπόν, πως πρέπει να αποκτούμε σφαιρική εικόνα, καθώς η ανατροπή της αρχικής ιστορίας είναι πάντα πιθανή. Από τη στιγμή, βέβαια, που είμαστε άνθρωποι, φέρουμε και μια δόση υποκειμενισμού μέσω των εκφράσεων, του λεξιλογίου ή της γλώσσας του σώματος μας. Ένα προσωπικό στοιχείο πάντα υπάρχει.
Χωρά ενσυναίσθηση στην αντικειμενική δημοσιογραφία;
Προφανώς. Ειδικά στις μέρες μας χρειάζεται, όλα τα θέματα απαιτούν την ενσυναίσθηση. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα κοινωνικών θεμάτων, που πρέπει να προσεγγίζονται πιο ανθρώπινα, γιατί αύριο μπορεί να τύχει το αντίστοιχο στα παιδιά ή τους γονείς σου. Λίγοι είναι οι δημοσιογράφοι σήμερα που απέχουν και αποστασιοποιούνται από την είδηση.
Σε μια εποχή όπου η κοινωνία ζει διαδοχικά σοκ — από τραγωδίες ή σκάνδαλα — πιστεύετε ότι τα ΜΜΕ λειτουργούν ως πυξίδα ή κάποιες φορές επιταχύνουν τη σύγχυση και την αγωνία;
Ακούω από πολλούς ανθρώπους πως έκλεισαν τις ειδήσεις και ηρέμησαν. Από την άλλη, όμως, η ενημέρωση είναι ένα σαράκι που σε τρώει. Θέλεις να ενημερώνεσαι και ως ένα σημείο είναι και υποχρέωση ενός ενεργού πολίτη. Δεν υποτιμώ, όμως, καθόλου το κοινό. Ο κόσμος διαβάζει, ακούει, διασταυρώνει και τελικά διαμορφώνει τη δική του άποψη, κάτι απόλυτα υγιές. Καταλαβαίνω, πως έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών σε κάποια μέσα, ωστόσο υπάρχει τόσο μεγάλη πολυφωνία, που τίποτα δεν θα μείνει κρυφό.
Αυτή την υποχώρηση της εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ, πόσο δίκαιη ή άδικη τη θεωρείτε;
Άδικη τη θεωρώ αλλά ταυτόχρονα και λογική. Είναι μια κρίση εμπιστοσύνης, όχι μόνο απέναντι στα μέσα, αλλά και σε άλλα, όπως η πολιτική, αλλά κατανοώ αυτή την αντίδραση του κόσμου. Φέρει ευθύνη, ως ένα βαθμό, φυσικά και ο δημοσιογραφικός κόσμος αλλά δεν μπορώ να πω, πως δε με στεναχωρούν τα αρνητικά σχόλια που διαβάζω, ειδικά όταν παρερμηνεύονται τα λεγόμενά μας.
Πως αντιδράτε στα αρνητικά σχόλια;
Είναι λογικό να μην αρέσουμε σε όλους. Επηρεάζομαι κι έχω απαντήσει ορισμένες φορές. Δεν είμαι άτρωτη. Ειδικά όταν βρισκόμουν στις εμπόλεμες ζώνες και θεώρησα ότι με αδίκησαν. Ωστόσο, αργότερα, το μετάνιωσα και κατάλαβα, πως δίνουμε λαβή μέσω της δουλειάς μας και είναι και τα αρνητικά σχόλια μέρος της.
Ποια θεωρείτε τα πιο σημαντικά συστατικά για έναν καλό δημοσιογράφο;
Η συνέπεια, χωρίς δεύτερη σκέψη. Μια επιτυχία, μια καλή χρονιά ή ένα καλό ρεπορτάζ, μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε. Το να είσαι όμως, επί δεκαετίες, στην πρώτη γραμμή σημαίνει, πως κάτι κάνεις καλά στη δουλειά σου και θεωρώ το πετυχαίνεις με συνεχή δουλειά και προσπάθεια, χωρίς να επαναπαύεσαι. Φυσικά, κάτι τέτοιο έχει και ψυχικό κόστος. Εγώ, προσωπικά, μπορώ να πω πως κουβαλάω την ένταση της δουλειάς κι έξω από αυτή.
Έχετε νιώσει ποτέ φόβο, για τη ζωή όσο ή τη δουλειά σας, που να σας έφερε κοντά με το να τα παρατήσετε;
Ποτέ δεν έχω σκεφτεί να παρατήσω τη δουλειά μου. Μάλιστα, έχω σκεφτεί πως αν χρειαστεί ποτέ, δεν ξέρω να κάνω τίποτα άλλο. Την αγαπώ πολύ και εύχομαι να μπορώ να τη συνεχίσω, όσο θέλω. Φόβο σωματικό έχω νιώσει στους πολέμους, τις φωτιές και σε πορείες, αλλά στιγμιαίο. Δεν υπήρξε κάτι που να λειτούργησε τόσο βαθιά.
Έχετε μετανιώσει για κάτι ,ως τώρα, στη δουλειά σας;
Αυτό που θα έκανα διαφορετικό, είναι να ήμουν πιο διεκδικητική σε μικρότερη ηλικία. Πίστευα λανθασμένα πως ότι είναι να έρθει, θα έρθει. Στην πραγματικότητα, όμως, αν δεν προκαλέσεις λίγο την τύχη σου, δεν θα γίνει τίποτα μόνο του.
Πως καταφέρνετε να ισορροπείτε ανάμεσα στα δύσκολα ωράρια και δεδομένα της καθημερινότητας;
Από κεκτημένη ταχύτητα πιστεύω. Βάζω παρωπίδες και συνεχίζω. Έχω βρεθεί σε δύσκολα ρεπορτάζ, όπως οι εμπόλεμες ζώνες, το Μάτι ή τα Τέμπη και είδα εικόνες σκληρές για την ανθρώπινη ψυχολογία. Τις έχω κλείσει σε ένα κουτάκι μέσα μου και δεν ξέρω αν θα έρθει μακροπρόθεσμα το λεγόμενο μετατραυματικό στρες.
Ποιο είναι το όνειρο σας στη δημοσιογραφία;
Να μπορώ να την υπηρετώ με συνέπεια, μέχρι εκεί που αντέχω και παράλληλα να κάνω βήματα εξέλιξης. Έχω δοκιμαστεί σε αρκετά, αλλά θα ήθελα να μου φέρνει νέες προκλήσεις η δουλειά και να τις φέρνω εις πέρας, με τον καλύτερο τρόπο.
Τι θα συμβουλεύατε τους νέους δημοσιογράφους;
Θα τους έλεγα πως η δημοσιογραφία είναι κάτι πολύ πιο βαθύ και όμορφο από τα φώτα της τηλεόρασης. Ας μην σκεφτούν το περιτύλιγμα αλλά την ουσία και ας είναι ανοιχτοί στο να γνωρίσουν ανθρώπους και να ακούσουν ιστορίες. Εκεί κρύβεται το πιο γοητευτικό κομμάτι.
