ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ PICASSO: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΑΛΑΓΑ, ΤΗΝ ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Kαθε χρόνο, οι ακτές της Costa del Sol προσελκύουν εκατομμύρια τουρίστες κυρίως από την Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία, οι οποίοι αναζητούν στην Ανδαλουσία περίπου ότι θα βρουν και στην Ελλάδα. Ατελείωτες ώρες ηλιοφάνειας, θάλασσα φιλική για κολύμπι και σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες. Η Μάλαγα, η μεγαλύτερη πόλη της «Ακτής του Ηλίου» (Costa del Sol) αξίζει να μπει στον ταξιδιωτικό προγραμματισμό σας και για άλλους λόγους. Τους αναλύουμε, με όχημα την Τέχνη.

Φέτος συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από τον θάνατο του διασημότερου ανθρώπου που γεννήθηκε στην πόλη της Ανδαλουσίας. Του Πάμπλο Πικάσο. Λόγω αυτού του χρονικού ορόσημου, μουσεία και πολιτιστικοί οργανισμοί σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες, οργανώνουν περίπου 50 εκθέσεις και άλλου είδους εκδηλώσεις προς τιμήν του μεγάλου ζωγράφου.

Ένα από τα καλύτερα μέρη για να γνωρίσει κανείς τον Πικάσο, είναι η πατρίδα του, Μάλαγα, αυτό το λιμάνι της Ανδαλουσίας στις ακτές της Μεσογείου. Εκεί, πολύ πριν γίνει αναγνωρισμένος ζωγράφος, το εκπληκτικό ταλέντο του έγινε αντιληπτό από τον πατέρα του, τον José Ruiz y Blasco, ο οποίος ήταν ζωγράφος και καθηγητής εικαστικών.

Παρότι η οικογένεια του Πάμπλο μετακόμισε στην Λα Κορούνια, στη βόρεια Ισπανία, όταν ο ίδιος ήταν 9 ετών και αργότερα σπούδασε και έζησε στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη, θεωρούσε πάντα τον εαυτό του «Μalagueño». Πολλά από τα θέματα τα οποία απεικονίζονται στον νεανικό του κόσμο συνέχιζαν να εμφανίζονται στην τέχνη του έως το τέλος της ζωής του. «Λάτρευε την Ισπανία και τις ανδαλουσιανές ρίζες του», λέει ο εγγονός του, Bernard Picasso, σε συνέντευξή του στους New York Times. «Μπορείς να το δεις στα χρώματα που χρησιμοποιούσε, στις απεικονίσεις των ταυρομαχιών και της Μεσογείου».

Ο Πικάσο με την αδερφή του σε παιδική ηλικία/ Photo: Wikipedia/ Creative Commons

Το Museo Picasso Málaga λειτούργησε για πρώτη φορά το 2003 και συγκεντρώνει περίπου 700.000 επισκέπτες τον χρόνο. Αν ζούσε ο μεγάλος ζωγράφος, σίγουρα θα ένιωθε γοητευμένος αν έβλεπε το σπίτι της παιδικής του ηλικίας, την πλατεία στην οποία έπαιζε σαν παιδί, την εκκλησία στην οποία βαφτίστηκε, την σχολή ζωγραφικής στην οποία δίδασκε ο πατέρας του.

Eμείς ξεκινήσαμε αυτή τη βουτιά στον κόσμο του Πικάσο όχι από το μουσείο ή το σπίτι της παιδικής του ηλικίας (το οποίο είναι εξίσου γοητευτικό μουσείο). Επιλέξαμε να ανέβουμε πρώτα τα εκατοντάδες σκαλιά που αρχίζουν από το θέατρο της ρωμαϊκής εποχής και καταλήγουν στο Alcazaba. Το παλάτι-φρούριο του 11ου αιώνα που ήταν η έδρα των μουσουλμάνων ηγεμόνων της περιοχής.

Eκτός από την εκπληκτική θέα που προσφέρει στην πόλη, το Alcazaba είναι ένας ιδανικός τόπος για να καταλάβει κανείς την ιστορία, τα σύμβολα και τη μυθολογία που θα επαναλαμβάνονται στα έργα του Πικάσο.

Αlcazaba/ Wikipedia/ Creative Commons

Εξωτερικά μοιάζει με φρούριο, αλλά στους εσωτερικούς του χώρους ξετυλίγεται μια σειρά από όμορφα δωμάτια, αίθρια, αψίδες, πλούσια βλάστηση καθώς και αμέτρητα σιντριβάνια. Ένα πραγματικά πανέμορφο αξιοθέατο που επαναπροσδιόρισε αυτό τον αρχαίο κόμβο μεσογειακού πολιτισμού που ξεκίνησε την ιστορία του τον 7ο π.Χ. όταν οι Φοίνικες δημιούργησαν έναν οικισμό που ονόμασαν Malaka.

Άλλωστε, η μεσογειακή κληρονομιά που συνδέεται και με την αρχαιοελληνική μυθολογία είναι επαναλαμβανόμενο μοτίβο στο έργο του Πικάσο, με τους Μινώταυρους και τους Πάνες να εμφανίζονται σταθερά στους πίνακες και τα σχέδια του.

Επόμενη στάση μας είναι το Μουσείο της Μάλαγα, το οποίο φιλοξενείται σε ένα εντυπωσιακό κτίριο των πρώτων δεκαετιών του 19ου αιώνα που κάποτε στέγαζε το τελωνείο της πόλης. Το μουσείο δεν έχει το όνομα Πικάσο στον τίτλο του αλλά προσφέρει μία πλήρη εικόνα της καλλιτεχνικής ιστορίας της πόλης. Το μουσείο προσφέρει ένα ολοκληρωμένο και λεπτομερές χρονικό της Μάλαγα από την κλασική αρχαιότητα έως και τον 20ο αιώνα. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στην υπέροχη παρουσίαση και επεξήγηση της περιόδου πολιτιστικής ακμής της πόλης του 19ου αιώνα, όταν οι ντόπιοι καλλιτέχνες αρίστευσαν στα πορτρέτα και τους ιστορικούς πίνακες, ενώ απεικόνισαν με εκπληκτικό τρόπο τις κοινωνικές συναθροίσεις και τα οργιώδη γλέντια της Μάλαγα. Πίνακες που δείχνουν κομψά πάρτι σε κήπους, γιορτές στην παραλία υπό το σεληνόφως και άγρια γλέντια ύστερα από ταυρομαχίες αποτελούν το καλύτερο διαβατήριο για να καταλάβουμε την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της πόλης στο γύρισμα του 20ου αιώνα.

Το κτίριο που φιλοξενεί το μουσείο της πόλης/ Wikipedia/ Creative Commons

Η Μάλαγα του 19oυ αιώνα ήταν από τις πλέον ανεπτυγμένες πόλεις της Ισπανίας, υπολειπόμενη μόνο της Βαρκελώνης σε βιομηχανία και ναυτιλιακό εμπόριο. Μια αναπτυσσόμενη και πλούσια αστική τάξη παραμέριζε την παλαιά αριστοκρατία των γαιοκτημόνων στην πολιτιστική ζωή της πόλης. Έτσι, η Μάλαγα έγινε μία πόλη με δημόσια πάρκα, κήπους και κομψές λεωφόρους και δρόμους, όπως η Alameda ή η πεζοδρομημένη Calle Larios. Oι πλούσιοι κάτοικοι της πόλης έχτισαν σπίτια που έμοιαζαν με παλάτια και ξόδευαν πολλά χρήματα για την τέχνη συλλέγοντας ή παραγγέλνοντας πίνακες και αντικείμενα μεγάλη ομορφιάς.

Museo Casa Natal de Picasso

Ο πατέρας του Πικάσο δεν μπορεί να πει κανείς ότι ήταν από αυτά τα νέα «αφεντικά» της πόλης. Συχνά είχε οικονομικές δυσκολίες. Όμως, η οικογένεια Πικάσο είχε τις ανέσεις μιας ζωής της μεσαίας τάξης, όπως έγινε σαφές όταν επισκεφτήκαμε το Casa Natal ένα μικρό μουσείο που στεγάζεται στο σπίτι όπου γεννήθηκε ο μεγάλος ζωγράφος. Στο κάτω μέρος του σπιτιού, η έκθεση εστιάζει στα σχέδιά του, ενώ υπάρχουν και γραπτά διάφορες φράσεις που είχε πει ο μεγάλος ζωγράφος, όπως: «Δεν έκανα ποτέ παιδικές ζωγραφιές, ακόμα και όταν ήμουν πολύ μικρός». Επίσης, υπάρχουν φωτογραφίες από πολλές πλευρές της ζωής του καλλιτέχνη, από παιδικές φωτογραφίες την εποχή που ζούσε στη Μάλαγα, έως υπέροχα καρέ που τον δείχνουν να παίζει με τα παιδιά του. Στον πάνω όροφο, υπάρχουν έπιπλα αντίκες και οικογενειακά κειμήλια.

Το σπίτι του ζωγράφου βρίσκεται σε μια γωνία της πλατείας Plaza de la Merced, η οποία είχε μία υπαίθρια αγορά την εποχή που ζούσε εκεί η οικογένεια Πικάσο, επομένως θα ήταν ένα πραγματικά ζωντανό και δυναμικό μέρος να μεγαλώσει κανείς. Ελάχιστα βήματα μακριά από την πλατεία βρίσκεται η εκκλησία Iglesia de Santiago Apostol. Πρόκειται για μία εκκλησία, η κατασκευή της οποίας ολοκληρώθηκε τον 16ο αιώνα και αποτελεί τον παλαιότερο χριστιανικό ναό στη Μάλαγα. Η πρόσοψή της είναι σχετικά ταπεινή, όμως οι εσωτερικοί χώροι είναι πολύ πιο περίτεχνα στολισμένοι με ξυλόγλυπτα, ενώ η κολυμβήθρα (πιθανόν αυτή στην οποία βαφτίστηκε ο μικρός Πάμπλο το 1881) είναι ιδιαίτερα απλή.

Η αρένα των ταυρομαχιών την οποία επισκεπτόταν συχνά ο Πικάσο με τον πατέρα του/ Photo: Shutterstock

Museo Picasso Málaga

Περίπου 100 μέτρα μακριά από την εκκλησία, είναι η είσοδος του Museo Picasso Málaga, το οποίο διαθέτει μία χρονολογική και θεματική επισκόπηση της καριέρας του καλλιτέχνη, καθώς και διάφορες ειδικές περιοδικές εκθέσεις κάθε χρόνο, όπως για παράδειγμα, μία αφιερωμένη στα κεραμικά που δημιούργησε ο Πικάσο κατά την παραμονή του στο Vallauris της Γαλλίας αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μία άλλη αίθουσα φιλοξενεί φωτογραφίες από τον ζωγράφο και τη ζωή του, δημιουργήματα των μεγαλύτερων φωτογράφων του 20ου αιώνα που ήταν φίλοι του και είχαν έτσι προνομιακή πρόσβαση σε αυτόν και την οικογένεια του. Στις 8 Μάϊου, θα ξεκινήσει η έκθεση με τίτλο Picasso Sculptor, η οποία περιέργως είναι η πρώτη μεγάλη έκθεση στην Ισπανία που εστιάζει στη γλυπτική του καλλιτέχνη.

Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται το μουσείο ήταν ένα πέτρινο μέγαρο που άνηκε σε έναν ευγενή του 16ου αιώνα, το οποίο πλέον έχει επεκταθεί με μαεστρία από τον Αμερικανό αρχιτέκτονα, Richard Gluckman. Στους δύο ορόφους του αναγεννησιακού παλατιού με την μαρμάρινη αυλή, φιλοξενούνται πάνω από 250 έργα του Πικάσο, δωρεά της οικογένειάς του.

Αυτό που αφήνει με ανοιχτό το στόμα πολλούς επισκέπτες δεν είναι μόνο η διάρκεια της καριέρας του ζωγράφου (πάνω από 70 χρόνια) αλλά το εύρος και η ποικιλία της ζωγραφικής του (άλλωστε πολλά είδη είναι δικές του εφευρέσεις) όπως και τα απεριόριστα υλικά που μετέτρεψε σε έργα τέχνης. Υπάρχουν ζωγραφισμένα κεραμίδια. Μεταλλικά γλυπτά από σκραπ, τα οποία έχουν μεταμορφωθεί σε υποβλητικές φιγούρες. Κεραμικές πιατέλες που έχουν μεταμορφωθεί σε αρένες για ταυρομαχίες.

Ένα από τα highlight της έκθεσης του μουσείου είναι ένα υφαντό που απεικονίζει τo πρωτοποριακό πίνακα του 1907 του Πικάσο με τίτλο «Οι δεσποινίδες της Αβινιόν». Το υφαντό είναι έργο της Jacqueline Dürrbach και το μοναδικό που απεικονίζει αυτό το έργο του Ισπανού ζωγράφου με αυτή την τεχνική. Ο Πικάσο το είχε στο σπίτι του έως το τέλος της ζωής του, κρεμασμένο πάνω από τζάκι της βίλας του στη νοτιά Γαλλία.

Το μουσείο έχει καταφέρει να δημιουργήσει αρκετό ντόρο στα 20 χρόνια λειτουργίας του, όμως στο παρελθόν υπήρξε και άλλη μια προσπάθεια η Μάλαγα να φιλοξενήσει έργα του επιφανέστερου καλλιτέχνη που γεννήθηκε ποτέ εκεί. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, ο τοπικός υπεύθυνος για τις καλές τέχνες έγραψε γράμμα στη γραμματέα του Πικάσο ζητώντας μερικά έργα που θα μπορούσαν να εκτεθούν στο μουσείο της πόλης. Λέγεται ότι ο Πικάσο ενθουσιάστηκε και ήταν έτοιμος να στείλει δύο φορτηγά γεμάτα έργα τέχνης. Όμως, δεν υπήρξε κάποια περαιτέρω επικοινωνία από τη Μάλαγα. Ο γιος και η νύφη του Πικάσο ταξίδεψαν με μοτοσικλέτα από τη νότια Γαλλία στη Μάλαγα μόνο και μόνο για να ανακαλύψουν ότι ένας αξιωματούχος του καθεστώτος του Φράνκο είχε απαγορέψει την έκθεση των έργων του στη γενέτειρά του.

Κεντρική φωτογραφία: Shutterstock

Διαβάστε περισσότερα στο travel.gr